'De MTB-sport is als zodanig ook niet gediend met het met grondverzetmachines uitgraven van tracks door beschermde natuur. Zulk bot doorkruisen van het natuurbelang roept nodeloos weerstand op in de samenleving. Ga in gesprek met de natuurbeschermers en ga op zoek naar natuurvriendelijke oplossingen. Er zijn buiten de beschermde natuur volop mogelijkheden voor aantrekkelijke uitdagende MTB-routes.
‘Onjuiste en onduidelijke publicatie. Onjuiste voorbereidingsprocedure gevolgd. Geen Verklaring van geen bedenkingen aangevraagd. Ondeugdelijke voortoets’, de voorzieningenrechter van de Rechtbank Noord-Nederland veegde in zijn vonnis van 3 februari in juridisch opzicht compleet de vloer aan met de wijze waarop de Gemeente Westerveld is opgetreden in de aanloop naar het verlenen van een omgevingsvergunning voor de aanleg van een mountainbikeroute door het Natura 2000-gebied Vledderveld / Boschoord in Noordwest-Drenthe.
Foto hazelworm op (fiets)pad in Vledderveld: Edo van Uchelen
Natuur Alert en de bewoners die de zaak bij de rechter hebben aangekaart, zijn blij met de uitspraak. Frits Garretsen, campagneleider van NatuurAlert vertelt: ‘De gemeente heeft ten onrechte een vergunning voor een MTB-route in het Natura 2000-gebied Vledderveld afgegeven. Eerst had een inspraakprocedure moeten worden gevolgd en de gemeente had ook de provincie moeten vragen een onderzoek te doen naar eventuele verstoring van natuur, beschermde dier- en vogelsoorten. Dit heeft de gemeente nagelaten.’
Maatregelen
Op alle juridische punten heeft de rechter de verzoekers – NatuurAlert en enkele inwoners van de gemeente Westerveld – in het gelijk gesteld. Garretsen: ‘De gemeente moet nu de door de rechter geschorste vergunning intrekken en een nieuw besluit nemen, waarbij wel de juiste procedure wordt gevolgd.
Verder heeft de rechter bepaald dat een van de meest kwetsbare delen van het al aangelegde deel van de route moet worden afgesloten en onbegaanbaar gemaakt. Ook moet de gemeente een illegaal aangelegde vlonder langs een ven afsluiten, zodat de rust voor soorten als de dodaars en de wintertaling wordt hersteld. Ten slotte moet de verdere aanleg van de route worden gestaakt.’
Toch zijn de zorgen ten aanzien van Vledderveld / Boschoord nog niet volledig weggenomen. Garretsen: ‘Wij vinden het jammer dat niet alle, kwetsbare delen van de route door Boschoord zijn afgesloten, waardoor er nog steeds een levensgroot risico blijft dat de natuurwaarden van het gebied met beschermde diersoorten als de hazelworm, ringslang, adder, maar ook de wespendief, zwarte specht en de raaf hierdoor achteruit zullen gaan. Het gebied is nota bene met EU-subsidie aangelegd ter verbetering van de habitat van de beschermde diersoorten. Het heeft niet voor niets de Natura 2000-status; dit moeten we in het natuurarme Nederland tot elke prijs beschermen!’
Toegenomen recreatiedruk
Het risico op een afname van de populaties beschermde dieren is des te groter omdat de ervaring leert dat MTB-routes een grote aanzuigende werking hebben en dat het verkeer en de recreatiedruk in het gebied daardoor aanzienlijk zullen toenemen. Dat is slecht nieuws, want juist omdat het in Vledderveld zo rustig was, deden de populaties zeldzame dieren het er zo goed.
Het wordt de laatste jaren overal in de natuur snel drukker en daarbij gedraagt niet iedereen zich even natuurbewust en sociaal. Loslopende honden, dumpen van afval, crossen door de bossen, de berichtgeving liegt er niet om.
Naast natuurschade door verstoring, vervuiling en antisociaal gedrag, vormen ook conflicten tussen verschillende typen recreanten een bron van zorg voor terreinbeheerders én overheden. Des te onbegrijpelijker was de onbezonnen aanleg van de MTB-route, dwars door een Natura 2000-gebied, door de plaatselijke Race- en MTB-club Fietsze en de onzorgvuldige vergunningverlening door de Gemeente Westerveld.
De MTB-sport is als zodanig ook niet gediend met het met grondverzetmachines uitgraven van tracks door beschermde natuur. Zulk bot doorkruisen van het natuurbelang roept nodeloos weerstand op in de samenleving. Ga in gesprek met de natuurbeschermers en ga op zoek naar natuurvriendelijke oplossingen. Er zijn buiten de beschermde natuur volop mogelijkheden voor aantrekkelijke uitdagende MTB-routes.
Mocht Gemeente Westerveld ondanks de rechterlijke uitspraak weigeren om de vergunning in te trekken, dan blijft de gedeeltelijke afsluiting in ieder geval nog zes weken van kracht. Dat geeft NatuurAlert en de omwonenden de tijd om wederom naar de rechter te stappen.
Zie voor de samenvatting van de uitspraak: https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBNNE:2022:270
Geweldig, deze uitspraak.
Ik woon in het Dwingelderveld en heb me groen en geel geërgerd aan de bomenkap bij camping De Noordster, Dwingeloo. De camping is eigenaar van de grond, is me verteld, en kap was nodig om iedere kampeerplek van eigen sanitair te voorzien.
In het voorjaar was er ook al zo veel gekapt daar omdat gasten last hadden van de schaduw …
Dank! De lokale fietsclub Fietsze legt zich helaas niet neer bij de gedeeltelijke afsluiting en wil per se kunnen crossen door de kwetsbare natuur van #Vledderveld. Dat is compleet onverantwoord en we zullen er met de steun van betrokken natuurliefhebbers als u alles aan doen om de flora en fauna van dit bijzondere Natura 2000-gebied voor Drenthe en Nederland te behouden.
Camping De Noordster in Dwingeloo heeft een dubieuze reputatie voor wat betreft het natuurbeheer op hun terreinen. In 2020 werden ook al op ruime schaal grote bomen gekapt, volgens het Landelijk meldpunt bomenkap (bomenkapmeldpunt.nl) puur voor financieel gewin.
Zijn jullie tegen iedere vorm van recreatie in de natuur? Dus zijn ruiterpaden en wandelpaden ook uit den boze? Kunnen we dan straks nog wel genieten van de natuur?
Een belangrijke vraag. Natuurlijk zijn wij NIET tegen iedere vorm van recreatie in de natuur. Het is juist heel belangrijk dat mensen de natuur kunnen ervaren. Dat is niet alleen ontspannend en gezond voor de recreant, maar laat mensen ook zien hoe mooi en bijzonder natuur is, zeker in ons extreem gecultiveerde land. Tegelijkertijd moeten we onder ogen zien dat de natuur onder grote druk staat en dat de biodiversiteit snel afneemt. Met z’n allen zullen we absoluut zorgvuldiger met de natuur moeten leren omgaan, om er ook op de langere termijn van te kunnen blijven genieten. Dat begint met het consequent toepassen van de bestaande wet- en regelgeving voor beschermde natuur door onze overheden. Ook door de gemeente Westerveld.
Ik ben het ermee eens dat voorzichtig omgegaan moet worden met de natuur, toch valt mij hier op dat NatuurAlert voor een eenzijdige aanpak richting mountainbike routes kiest net zoals bij de Sallandse Heuvelrug. Bossen in Nederland zijn veelal niet van ‘natuurlijke’ afkomst en veelal gecultiveerd. Daarnaast zijn er vaak fietspaden en wandelpaden doorheen aangelegd en ook paden voor toegankelijk maken van bosbouw of ruiterpaden. MTB paden verschillen daar niet van en maken dat recreatie op een veilige en gereguleerde wijze mogelijk is. De eenzijdige aanvallen op MTB routes sieren NaruurAlert niet, en lijkt derhalve meer op een hetze tegen. Als recreatiedruk verminderd zou moeten worden zou het sieren om de gehele recreatiedruk te benoemen.
Daarnaast is geen recreatie in Nederlandse bossen ook geen optie. Een MTB route zoals op de Sallandse Heuvelrug houdt de mountainbikers juist weg bij de kwetsbare gebieden én helpt ook nog eens om natuurliefhebbers die wandelen te scheiden van natuurliefhebbers die fietsen. Win/win dus voor natuur en recreant.
De natuur staat op meer fronten onder druk, niet alleen door milieuproblemen en toenemende ‘verstening’, maar ook door overmatige recreatiedruk. Het sterk toenemende aantal MTB-routes door in theorie beschermde natuur is daar een aspect van. Het Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug is ingericht voor het behoud van de natuur, maar de verantwoordelijke overheden en terreinbeheerders lijken, zelfs waar het Natura 2000 natuur betreft, vooral oog te hebben voor de exploitatie van de natuur, het opvoeren en ‘reguleren’ van de recreatiedruk door middel van uitbreiding van de recreatieve infrastructuur. Dat heeft aantoonbaar schadelijke gevolgen, waarvan het verstoren en doden van beschermde soorten voor lief genomen lijkt te worden. Het probleem zit hem zeker niet uitsluitend bij de MTB-routes in de beschermde natuur, maar opmerkelijk genoeg, komen juist bij de aanleg van MTB-routes regelmatig problemen aan het licht. Dat kan te maken hebben met de sterk toegenomen populariteit van de sporten de neiging van overheden en terreinbeheerders om te voldoen aan de toenemende vraag, maar ook door onderschatting van de schade die de aanleg en het intensieve gebruik van de routes kan opleveren.
Op enig moment viel het onze onderzoekers op dat er op de blauwe MTB-route in het Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug veel reptielen werden doodgereden, waaronder de beschermde zandhagedis en hazelworm. Dat leidde tot een langlopend intensief onderzoek, waarbij de route gedurende meerdere jaren twee keer per week werd nagelopen en de geconstateerde schade in detail werd gedocumenteerd. Dat resulteerde uiteindelijk in het handhavingsverzoek aan de provincie Overijssel.
Wij zijn niet tegen recreatie in algemene zin, maar willen wel dat de recreatiedruk in beschermde natuur binnen de perken gehouden wordt, zodat de natuur ook voor volgende generaties behouden blijft.
Eenzijdig is onze aanpak ook al niet; wij komen in allerlei dossiers in actie wanneer de natuur in het gedrang komt. Zie daarvoor de campagne-paginas en het activiteitenoverzicht op onze website.